Мишель Фуко жана моралдык релятивизм

Фуко морал – бул объективдүү принцип эмес, коом тарабынан калыптанган социалдык конструкция деп эсептеген.

1. Морал – бул бийликтин инструменти

Коом моралды башкаруу жана тартип орнотуу үчүн жаратат.

Бийлик системалары (мамлекет, дин, билим берүү, медицина) моралдык нормаларды атайын орнотуп, аларды универсалдуу чындык катары таңуулайт.

Мисал: Орто кылымдарда дин адамдарды көзөмөлдөө үчүн моралдык нормаларды (күнөө, жазалануу, кечирим) активдүү колдонгон.



2. Морал өзгөрмөлүү жана субьективдүү

Ар бир доордо морал башкача түшүнүлөт.

Мисал: Илгерки замандарда дуэлдер абройлуу иш болсо, бүгүн аны кылмыш деп эсептешет.

Моралдын өзгөрүшүнүн мисалы:

XIX кылымда аялдардын добуш берүүсү моралдык жактан "туура эмес" деп эсептелген.

XXI кылымда аялдардын добуш берүү укугу нормага айланды.




3. "Биополитика" жана морал

Фуко "биополитика" концепциясын сунуштаган – мамлекет жана институттар адамдардын жашоосун морал аркылуу контролдоо үчүн башкаруу системасын түзөт.

Мисал:

Медицина "ден-соолук" стандарттарын киргизет, бул коомдогу жүрүм-турумду көзөмөлдөөгө жардам берет.

Жыныстык жана гендердик нормалар коом тарабынан жасалган жана ар башка доорлордо өзгөрөт.

 (инфослайд)

Дүйнөдө эки эле мамлекет бар "Жамаат" жана "Тайный жамаат". Ал жактагы жараандар 4 принципти карманып жашайт.

Тайный жамаат принциптери:

1. Мамиледе эн башкы критерийи сүйүү.

2.Адамдар бири-бирине ар дайым чындыкты айтуу керек.

3. Нике бул эскирип калган түшүнүк.

4. Индивидуализм принцибин карманат.

Жамаат принциптери:

1.Сүйүү жок болсо деле бири-бирине идеологиялык,кызыгуулар жана социалдык дал келүү аркылуу, узак мөөнөттүү мамиле курууну артык көрөт.

2. Адамдын көңүлүнө жараша жана жыйынтыкка карата калп айтуу акталган деп эсептейт.

3. Коом үчүн нике зарыл деп эсептейт.

4. Коллективизм принцибин карманат.