Орта ғасырлардағы Еуропада екі басқару жүйесі кең тарады — феодалдық бытыраңқылық пен орталықтандырылған абсолютизм.
• Феодалдық бытыраңқылықта (мысалы, Германия, Италия) король тек формалды билікке ие болды, ал нақты басқару билігі герцогтар, графтар мен жергілікті лордтардың қолында болды. Әр аймақтың жеке әскері, салық жүйесі және кейде тіпті жеке заңдары болды. Бұл жүйе жергілікті автономияны, әртүрлілікті және аймақтық тұрақтылықты арттырса да, бірыңғай экономикалық даму мен сыртқы саясатты әлсіретті.
• Орталықтандырылған абсолютизмде (мысалы, Франция, кейін Испания, Ресей) король барлық саяси және әскери билікті өз қолына шоғырландырды. Аймақтық элиталар бағындырылды, бірыңғай заңдар мен салықтар енгізілді. Бұл басқару түрі күшті армия, ұлттық нарық және инфрақұрылым құруға мүмкіндік берді, бірақ жергілікті еркіндікті, өзіндік басқаруды шектеді және жиі репрессияға апарды.